Przemsza


Przemsza, znana w języku niemieckim jako Przemsa oraz też jako Premse, to rzeka, która ma swoje korzenie w województwie śląskim i małopolskim w Polsce. Stanowi lewy dopływ górnej Wisły, przy czym jej bieg rozciąga się przez dwa ważne obszary – Wyżynę Śląską oraz Kotlinę Oświęcimską.

Rzeka powstaje z połączenia dwóch głównych źródeł: Czarnej Przemszy oraz Białej Przemszy. W tradycyjnej klasyfikacji długość Przemszy wynosi 23,8 km, natomiast wg nowoczesnych pomiarów, licząc od źródeł Czarnej Przemszy, osiąga imponującą długość 88 km, kończąc swój bieg w Wiśle na terenie Oświęcimia. Powierzchnia dorzecza Przemszy obejmuje 2 121 km², co czyni ją istotnym elementem lokalnego systemu hydrologicznego.

Początkowa część biegu rzeki rozpoczyna się w dzielnicy Sosnowca znanej jako Jęzor, która do roku 1953 była częścią Jaworzna. Następnie Przemsza płynie w kierunku Chełmka, będąc naturalną granicą między Mysłowicami a Jaworznem. Warto zauważyć, że przebieg tej granicy historycznie definiował granice nie tylko Małopolski, ale również wschodnich terenów Górnego Śląska. Granice te w przeszłości wskazywały na podział terytorialny pomiędzy trzema państwami: Austrią, Rosją oraz Prusami, w regionie nazywanym Trójkątem Trzech Cesarzy, który obejmował tereny współczesnego Sosnowca.

Przemsza w latach 1815–1846 stanowiła z kolei granicę pomiędzy Wolnym Miastem Kraków a Królestwem Prus, co podkreśla jej historyczne znaczenie. Rzeka przepływa przez szereg miast, w tym przez Sosnowiec, Mysłowice, Jaworzno, Chełmek, Imielin, Bieruń oraz Oświęcim.

Co istotne, w miejscu ujścia Przemszy na Wiśle rozpoczyna się żeglowna część znana jako Droga Wodna Górnej Wisły, co dodatkowo zwiększa znaczenie tej rzeki w regionie.

Przypisy

  1. a b Przemsza, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 04.10.2024 r.]
  2. Deutscher Schulatlas : Heimatteil Gau Oberschlesien - Digital Repository of Scientific Institutes [online], org.pl [dostęp 25.04.2024 r.]
  3. Nowsza klasyfikacja „nie zna” Czarnej Przemszy, tylko uznaje od samych źródeł Czarnej, że istnieje rzeka Przemsza, do której wpływa dopływ Biała Przemsza; nowa terminologia ma swoje silne uzasadnienie logiczno-teoretyczne, ale stara pozostała w użyciu, gdyż – być może – łączy się z historią rozbiorów i tzw. Trójkątem Trzech Cesarzy.

Pozostałe obiekty w kategorii "Architektura wodna":

Rów Kosztowski | RTCN Katowice/Kosztowy

Oceń: Przemsza

Średnia ocena:4.64 Liczba ocen:6