Plac Mieroszewskich w Mysłowicach to niezwykle interesująca przestrzeń, usytuowana w północnej części tego miasta, w obrębie dzielnicy Stare Miasto.
Ten plac jest ważnym fragmentem zabytkowego układu urbanistycznego Mysłowic, kształtującym się w czasach międzywojennych. Wokół niego możemy spotkać kilka stylowych kamienic, które dodają charakteru oraz historycznej aury tej lokalizacji.
Na terenie placu znajduje się również budynek byłej synagogi, co podkreśla bogatą historię i różnorodność kulturową regionu. Nazwa placu nosi imię rodu Mieroszewskich, który odegrał znaczącą rolę w dziejach Mysłowic.
Charakterystyka
Plac Mieroszewskich, znajdujący się w sercu Starego Miasta w Mysłowicach, rozciąga się na szerokim obszarze. Graniczy on z ulicą Bytomską po stronie północno-zachodniej, a także z Rynkiem po stronie południowo-wschodniej. W jego otoczeniu znajdują się kolejne ulice: Wierzbowa, Piastowska oraz H. Kołłątaja z północno-wschodniej strony, a także ulica Przemszy, która powraca do H. Kołłątaja od strony południowo-zachodniej.
Plac Mieroszewskich jest zaliczany do dróg gminnych i oznaczony jako nr 240007S, kwalifikując się do klasy dróg lokalnych (L). W rejestrze TERYT figura tego miejsca nosi numer 52077, a przypisany mu kod pocztowy to 41-400.
Obszar ten stanowi integralną część mysłowickiego Starego Miasta, gdzie przewagę mają typowe dla epoki mieszczańskie kamienice oraz wille z przełomu XIX i XX wieku. Cechują się one różnorodnymi stylami architektonicznymi, z dominującym eklektyzmem. Cała zabudowa, szczególnie ta po północno-wschodniej stronie, jest częścią historycznego układu urbanistycznego Mysłowic, który został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych pod numerem A/1183/72.
Przy placu Mieroszewskich biegnie także czerwony szlak turystyczny – Szlak im. Mariana Kantora-Mirskiego, zachęcający do odkrywania uroków tej pięknej, historycznej lokalizacji.
Historia
Plac Mieroszewskich to miejsce o bogatej historii, które znajduje się w obszarze urbanistycznym mysłowickiego Starego Miasta. Proces jego kształtowania się rozpoczął się na przełomie XIII i XIV wieku. Ważnym krokiem w rozwoju Mysłowic było uruchomienie linii kolejowej w latach 40. XIX wieku, co znacząco wpłynęło na miejską infrastrukturę. Zwłaszcza druga połowa XIX wieku oraz początek XX wieku to okres szczególnego rozkwitu dla tego regionu, kiedy to przebudowywano zabudowę w okolicach mysłowickiego Rynku.
Na początku XIX wieku Mysłowice doświadczyły znacznego przyrostu społeczności żydowskiej, co przyczyniło się do budowy bożnicy, która zlokalizowana była przy późniejszym placu Mieroszewskich, powstała w 1826 roku. W miarę upływu czasu, pod koniec XIX wieku, istniejąca zabudowa w północno-zachodnim narożniku Rynku została wyburzona, co umożliwiło powstanie nowej ulicy prowadzącej ku ulicy Bytomskiej. Ulica ta, znana jako Synagogenstrasse, przed 1914 rokiem łączyła się z Blücherplatz, z którym z kolei krzyżowały się późniejsze ulice Piastowska i Wierzbowa, aż do Beuthenerstrasse (przekształconej później w ulicę Bytomską). Wzdłuż tejże ulicy, pod numerem 6, mieścił się hotel dla czeladników, prowadzony przez Bertę Zorawik.
Współczesny wygląd placu Mieroszewskich ustalony został dopiero w latach międzywojennych, kiedy to usunięto chaty, które znajdowały się w centralnej części placu. W 1927 roku parafia Krzyża Świętego nabyła od firmy meblowej „Robak” budynek, który był dawną synagogą, i przekształciła go w Katolicki Dom Ludowy.
Plac Mieroszewskich w dniu 5 maja 1972 roku został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa katowickiego, co podkreśliło jego znaczenie w kontekście ochrony dziedzictwa kulturowego. Przed 1989 rokiem miejsce to nosiło kilka nazw, w tym: ulica Parkowa, plac Wyzwolenia oraz plac 22 Lipca. Dopiero po 1989 roku zdecydowano o jego przemianowaniu na plac Mieroszewskich, co miało na celu upamiętnienie polskiego rodu szlacheckiego.
W 2013 roku plac Mieroszewskich był miejscem, w którym dominowały opuszczone kamienice oraz nieczynne lokale usługowe. Wówczas działało tu jedynie sześć przedsiębiorstw, a budynki pod numerami 2 i 4 były całkowicie pustostanami. Na szczęście w 2015 roku przeprowadzono remont nawierzchni placu, co zdecydowanie poprawiło jego wizerunek.
Obiekty zabytkowe i miejsca pamięci
W przestrzeni miejskiej Mysłowic, na Placu Mieroszewskich, znajduje się kilka interesujących obiektów zabytkowych, które świadczą o bogatej historii i architekturze tego rejonu.
- Bożnica (pl. Mieroszewskich 1) – wzniesiona w roku 1826, zachowała swój pierwotny kształt architektoniczny. Jest to murowany budynek zaprojektowany na planie prostokąta,
- Kamienica (pl. Mieroszewskich 2) – powstała na przełomie XIX i XX wieku. To czterokondygnacyjny obiekt murowany z czerwonej cegły, charakteryzujący się licznymi detalami w tynku i piaskowcu,
- Kamienica (pl. Mieroszewskich 4) – zbudowana w 1896 roku, pięciokondygnacyjna. Podobnie jak wcześniejsza, jest murowana z czerwonej cegły i ozdobiona detalami w tynku oraz piaskowcu,
- Kamienica (pl. Mieroszewskich 6) – to mieszkalno-usługowy budynek, również czterokondygnacyjny,
- Kamienica (pl. Mieroszewskich 8) – stanowi czterokondygnacyjny budynek mieszkalny,.
Każdy z tych obiektów zasługuje na uwagę, ponieważ wpisuje się w unikalny klimat placu, który jest świadkiem lokalnych wydarzeń historycznych i kulturowych.
Gospodarka i instytucje
Na początku 2024 roku, przy placu Mieroszewskich można było zauważyć obecność dziesięciu różnych podmiotów gospodarczych, które są zarejestrowane w systemie REGON. Wśród tych firm znajdują się m.in. gabinety lekarskie, co podkreśla ważność tego miejsca w lokalnej strukturze usługowej.
Mieszkańcy placu Mieroszewskich, którzy są wiernymi rzymskokatolickimi, są przypisani do parafii Krzyża Świętego. Ta parafia odgrywa znaczącą rolę w życiu duchowym społeczności lokalnej, oferując wsparcie i organizując różnorodne aktywności religijne.
Przypisy
- Urząd Miasta Mysłowice: Zintegrowany System Informacji Przestrzennej Miasta Mysłowice – CRD MIIP. zsip.myslowice.pl. [dostęp 02.01.2024 r.]
- Geoportal Województwa Śląskiego – ORSIP. Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Katowicach. [dostęp 02.01.2024 r.]
- Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. Wyszukiwanie. eteryt.stat.gov.pl. [dostęp 02.01.2024 r.]
- Poczta Polska: Wyszukiwarka kodów pocztowych (Pocztowych Numerów Adresowych). kody.poczta-polska.pl. [dostęp 02.01.2024 r.]
- Śląska Organizacja Turystyczna: Szlak pieszy – Czerwony – Katowice – Mysłowice im. M. Kantora-Mirskiego. www.slaskie.travel. [dostęp 02.01.2024 r.]
- Karol Wieniawski: Kamienica przy Placu Mieroszewskich 2 i 4 – historia i wspomnienia mieszkańców. www.mdhmyslowice.pl, 2017. [dostęp 13.01.2024 r.]
- Sylwia Żygłowicz: Zmiana organizacji ruchu w rejonie Placu Mieroszewskich. itvm.pl, 28.08.2015 r. [dostęp 13.01.2024 r.]
- Synagogi. naszemyslowice.com.pl, 2011. [dostęp 13.01.2024 r.]
- Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl. [dostęp 02.01.2024 r.]
- Dragan 2016. [dostęp 02.01.2024 r.]
- Sulik 2017a. [dostęp 02.01.2024 r.]
- Szkice… 1961. [dostęp 02.01.2024 r.]
- Gminny… 2021. [dostęp 02.01.2024 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Ulica Krakowska w Mysłowicach | Ulica Bytomska w Mysłowicach | Ulica Janowska w Mysłowicach | Ulica Powstańców w Mysłowicach | Ulica Starokościelna w Mysłowicach | Ulica Grunwaldzka w Mysłowicach | Ulica Laryska w Mysłowicach | Ulica Mikołowska w Mysłowicach | Rynek w MysłowicachOceń: Plac Mieroszewskich w Mysłowicach