Ulica Mikołowska w Mysłowicach

---

Przebieg

Ulica Mikołowska w Mysłowicach jest istotnym szlakiem komunikacyjnym, który przechodzi przez dwa obszary miejskie: Janów Miejski-Ćmok oraz Mysłowice Centrum.

Numeracja budynków, usytuowanych wzdłuż tej ulicy, startuje od północno-wschodniej strony, w rejonie Mysłowic Centrum. Właśnie tam ulica Mikołowska ma swój początek, gdzie łączy się z ulicą Oświęcimską, przy sygnalizacji świetlnej. Następnie prowadzi prostą drogą do ronda, które znajduje się na skrzyżowaniu ulic Janowskiej oraz Partyzantów. Kierunek, w jakim prowadzi, zbliża się do południowego zachodu.

Tuż za budynkiem Bauverein (ul. Mikołowska 36), ulica Mikołowska wkracza na terytorium Janowa Miejskiego-Ćmok. Przy rondzie na Ćmoku z ulicą Mikołowską krzyżują się po lewej stronie: Szpitalna oraz Armii Krajowej, a po prawej: Katowicka, Armii Krajowej, Kwiatowa oraz S. Moniuszki.

Od tego momentu, aż do granicy miasta Mysłowice z Katowicami, ulica Mikołowska biegnie w kierunku bardziej zachodnim, jednak już z mniej regularnym przebiegiem. Po stronie lewej droga krzyżuje się kolejno z ulicami: Astrów, Bratków, Stokrotek oraz Obrzeżną Zachodnią; po prawej zaś z ulicą 1000-lecia Państwa Polskiego oraz ponownie z Obrzeżną Zachodnią. Na tym odcinku, ulica Mikołowska tworzy węzeł drogowy, a za nim prowadzi przez tereny leśne, przerywając trasę zlikwidowanej kolei piaskowej.

Na terenie Katowic, ulica Mikołowska kontynuuje swój bieg jako ulica Mysłowicka, która na swojej długości przecina malowniczy teren dzielnicy Giszowiec.

Charakterystyka

Ulica Mikołowska to ważny odcinek, klasyfikowany jako droga powiatowa nr 8804S, zaliczana do kategorii dróg głównych (G). Charakteryzuje się nawierzchnią bitumiczną, a szerokość jezdni waha się od 6,1 do 7,1 metra. To kluczowa arteria komunikacyjna, która łączy Mysłowice z Katowicami, co czyni ją istotnym elementem infrastruktury transportowej regionu. Ulica ta jest zarejestrowana w systemie TERYT pod numerem 12898, a przypisane kody pocztowe dla adresów znajdujących się przy niej to: 41-400, 41-402 oraz 41-406.

Na ulicy Mikołowskiej regularnie kursują autobusy, które obsługiwane są na zlecenie Zarządu Transportu Metropolitalnego. Na jej przebiegu znajdują się przystanki, takie jak: Mysłowice Cmentarz, Mysłowice Mikołowska Markety, Ćmok Rondo (Mikołowska) nż. oraz Ćmok Tysiąclecia. Zatrzymują się tam autobusy, które łączą tę część Mysłowic z innymi dzielnicami miasta, a także z miastami Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, takimi jak Lędziny, Katowice, czy Sosnowiec.

Ulica Mikołowska, w połączeniu z ulicą Krakowską, tworzy główną os komunikacyjną w obrębie urbanistycznego układu mysłowickiego śródmieścia. Wschodnia część tej ulicy, zlokalizowana w obrębie dzielnicy Mysłowice Centrum, obejmuje fragment gęsto zabudowanego terenu, gdzie dominują budynki wielorodzinne. Środkowa część, będąca częścią dzielnicy Janów Miejski-Ćmok, charakteryzuje się bardziej zróżnicowaną zabudową, w której przeważają domy jednorodzinne, wzniesione w różnych okresach. Natomiast na dalszym zachodzie, w rejonie węzła z ulicą Obrzeżną Zachodnią, znajdują się tereny produkcyjne o zróżnicowanym stopniu zagospodarowania.

Historia

Wschodnia część, która obecnie znana jest jako ulica Mikołowska, przed jej przyłączeniem do Mysłowic, była częścią Małej Skotnicy. Obszar ten rozciągał się od starego cmentarza po obu stronach drogi mikołowskiej aż do Przemszy, obejmując także sąsiadującą Wielką Skotnicę. W 1847 roku obszar ten został włączony do struktur miejskich. Historia cmentarza parafialnego sięga 1811 roku, kiedy to został on założony na skrzyżowaniu ulic Mikołowskiej i Oświęcimskiej. Już dwadzieścia lat po jego otwarciu zaczęło brakować miejsc na pochówki, co sprawiło, że w 1878 roku zdecydowano się na utworzenie nowego cmentarza, zlokalizowanego około 400 metrów powyżej istniejącego.

W połowie XIX wieku przy drodze mikołowskiej oraz na Wielkiej Skotnicy funkcjonowało kilkanaście drewnianych domków z zabudowaniami gospodarczymi, w których zamieszkiwali chłopi pańszczyźniani z pobliskiego probostwa. Od 1853 roku dynamicznie rozwijała się ta część miasta, która była oddzielona od Starego Miasta linią kolejową. W tym czasie główny trakt transportowy z Katowic został skierowany na późniejszą ulicę Oświęcimską.

Druga połowa XIX wieku oraz początek XX wieku to czas znaczącego rozwoju Mysłowic, które zaczynały przekształcać się w wielofunkcyjny ośrodek. W latach 90. XIX wieku, w obliczu braku wolnych działek na Starym Mieście, zaczęto poszukiwanie i zagospodarowanie nowych terenów pod zabudowę. W 1907 roku miejskie władze przyjęły plan, który miał na celu uporządkowanie chaotycznej zabudowy w zachodniej części miasta. Wówczas zaplanowano kwartał ulic Mikołowskiej, Oświęcimskiej i K. Miarki jako teren przeznaczony pod budownictwo mieszkaniowe. Do tego momentu wzdłuż ulicy Mikołowskiej powstały jedynie cztery jednorodzinne domy, w tym willa pod numerem 6, należąca do właściciela fabryki, Adolfa Deichsela.

W kolejnych latach zabudowa ulicy Mikołowskiej postępowała w zastraszającym tempie. Jeszcze w 1907 roku, z inicjatywy miejskiego lekarza i członka magistratu Oskara Selle, oddano do użytku gmach szpitala miejskiego, który dysponował 60 łóżkami. W następnych latach kompleks szpitalny był systematycznie rozbudowywany. W 1912 roku powstał natomiast obszerny gmach Królewskiego Gimnazjum Męskiego przy numerze 3.

W 1922 roku, po włączeniu Mysłowic do państwa polskiego, droga uzyskała nową nazwę, jednak w przeszłości była znana jako Nikolaistrasse (nazwa ta obowiązywała również w czasach niemieckiej okupacji podczas II wojny światowej). Dnia 11 listopada 1927 roku, po lewej stronie ulicy Mikołowskiej, posadzono 50 drzewek, a inicjatywie tej nadano nazwę Aleja 11 Listopada. W roku następnym sadzono kolejne 130 drzewek wzdłuż alei, która prowadziła do rozległych terenów leśnych otaczających Mysłowice.

W 1951 roku zrealizowano linię kolei piaskowej na odcinku Brzęczkowice – Poniatowski, która przecinała ulicę Mikołowską po stronie zachodniej. Około 1970 roku podjęto decyzję o wyburzeniu willi przy ulicy Mikołowskiej 6. W 1990 roku przy ulicy Mikołowskiej 40 powstała filia biblioteczna nr 11 Miejskiej Biblioteki Publicznej w Mysłowicach. Następny rok przyniósł powołanie II Liceum Ogólnokształcącego, które zyskało siedzibę w budynku przy ulicy Mikołowskiej 3.

W latach 2007–2008 zainicjowano remont zespołu zabudowy Bauverein. W latach 2014–2017 powstała nowa siedziba Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej w Mysłowicach, w której zrealizowano strażnicę, kompleks garaży, warsztaty oraz biura, a projekt budynku stworzyła pracownia Pro-Invest. W latach 2017–2018 przeprowadzono modernizację gmachu przy ulicy Mikołowskiej 4a. W 2017 roku zawieszono działalność, a trzy lata później zamknięto linię kolejową, która przechodziła nad ulicą Mikołowską w rejonie granicy z Katowicami. Na przełomie 2021 i 2022 roku wprowadzono nowe zasady organizacji ruchu na skrzyżowaniu ulic Mikołowskiej i Obrzeżnej Zachodniej, wprowadzając ruch okrężny.

Obiekty zabytkowe i miejsca pamięci

Ulica Mikołowska w Mysłowicach skrywa wiele zabytków, które świadczą o bogatej historii tego regionu. Poniżej znajduje się lista wybranych obiektów zabytkowych oraz miejsc pamięci, które warto odwiedzić.

• Kaplica rodziny Klausów (ul. Mikołowska, stary cmentarz) – z lat 1870-1871, zbudowana w stylu neogotyckim jako grobowiec rodzinny; stworzona z kamienia ciosanego, jest jedną z większych na cmentarzu; obiekt został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych w 2003 roku pod nr. A/93/03,
• Kaplica grobowa ks. Ludwika Markiefki (ul. Mikołowska, stary cmentarz) – z 1858 roku, w stylu neorenesansowym; charakteryzuje się planem koła oraz bocznymi kruchtami z półkoliście zamkniętymi otworami wejściowymi; kaplica jest przykryta kopułą z sygnaturką; wpisana do rejestru zabytków w 2003 roku pod nr. A/94/03,
• Kaplica rodziny Robaków (ul. Mikołowska, stary cmentarz) – z 1880 roku; murowana z regularnie ciosanych bloków piaskowca, ma formę prostokątną, zwieńczoną płaskim dachem; frontowa elewacja zawiera dwuskrzydłowe drzwi i jest flankowana pilastrami z ozdobnym gzymsem,
• Zespół zabudowy Szpitala Nr 1 im. św. Karola Boromeusza (ul. Mikołowska 1) – zbudowany w latach 1907-1911, łączący styl modernizmu z elementami secesji; w jego skład wchodzi pawilon główny, pawilon boczny, budynek administracyjny, kostnica z kaplicą oraz ogrodzenie; kompleks został wpisany do rejestru zabytków 7 listopada 2003 roku pod nr. A/100/03,
• Kamienica (ul. Mikołowska 2, róg z ul. Oświęcimską) – z 1901 roku; murowana z cegły, częściowo otynkowana, zwieńczona dwuspadowym dachem z lukarnami; kamienica zdobiona jest architektonicznymi detalami z cegły w formie gzymsów i obramień okiennych,
• Gmach II Liceum Ogólnokształcącego im. Powstańców Śląskich w Mysłowicach (ul. Mikołowska 3-5) – z 1912 roku, w stylu modernizmu; wyróżniają się jego elewacja frontowa, główna klatka schodowa, aula oraz okna witrażowe; budynek został wpisany do rejestru w 2003 roku pod nr. A/102/03,
• Blok zabudowy mieszkalnej Bauverein (ul. Mikołowska 26-36) – z 1915 roku, wybudowany w stylu wczesnego modernizmu, z pięcioma kondygnacjami i rozczłonkowaną bryłą; obiekt uzyskał wpis do rejestru zabytków 22 lutego 1988 roku pod nr. A/1361/24,
• Krzyż Męki Pańskiej (róg ul. Mikołowskiej i Partyzantów) – z przełomu XIX i XX wieku; krzyż na wysokim postumencie, ogrodzony metalowym płotkiem; wpisany do gminnej ewidencji zabytków miasta Mysłowice pod nr. 4.119.2020.
• Pomnik (ul. Mikołowska, stary cmentarz) – poświęcony poległym powstańcom śląskim z Mysłowic i okolicy.

Każdy z tych obiektów jest cennym świadectwem lokalnej historii, które należy chronić oraz dobrze pielęgnować.

Gospodarka i instytucje

W styczniu 2024 roku w bazie REGON odnotowano około 435 różnych przedsiębiorstw mających swoją lokalizację wzdłuż ulicy Mikołowskiej. W tym okresie siedzibę miały tutaj następujące instytucje: Prokuratura Rejonowa w Mysłowicach z adresem ul. Mikołowska 4, Młodzieżowy Dom Kultury ulokowany przy ul. Mikołowskiej 3, a także Filia nr 11 Miejskiej Biblioteki Publicznej w Mysłowicach, znajdująca się na ul. Mikołowskiej 40.

Warto również zauważyć obecność Biura Miejskiego Rzecznika Konsumentów przy ul. Mikołowskiej 4a, Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego na ul. Mikołowskiej 44 czy Hufca Związku Harcerstwa Polskiego im. Bojowników o Polskość Śląska, znajdującego się również pod tym adresem. Dodatkowo, na ul. Mikołowskiej 1 mieści się Szpital Nr 1 im. św. Karola Boromeusza, a II Liceum Ogólnokształcące im. Powstańców Śląskich w Mysłowicach zlokalizowane jest przy ul. Mikołowskiej 3. Kolejne ważne instytucje to Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej, która znajduje się na ul. Mikołowskiej 50m, oraz Powiatowy Urząd Pracy oraz Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego, obie instytucje mają siedzibę przy ul. Mikołowskiej 4a. Na ul. Mikołowskiej 16 swoją działalność prowadzi także Okręg Mysłowicki Polskiego Związku Chórów i Orkiestr.

Oprócz instytucji publicznych, ulicę Mikołowską zamieszkują liczne placówki komercyjne, w tym sklep sieci Biedronka przy ul. Mikołowskiej 42, agencja pocztowa Poczty Polskiej z siedzibą na ul. Mikołowskiej 3a, a także różnorodne placówki bankowe, gabinety medyczne, przychodnie weterynaryjne, salony fryzjerskie oraz wiele innych usług.

Wśród licznych działalności znajdują się także placówki gastronomiczne, kancelarie prawne, zakłady pogrzebowe oraz warsztaty samochodowe. Mieszkańcy mogą korzystać z biur rachunkowych, drukarni, a także usług świadczonych przez firmy handlowo-usługowe, wspólnoty mieszkaniowe, komorników sądowych, kluby sportowe oraz stowarzyszenia i fundacje.

Wierni rzymskokatoliccy, którzy zamieszkują ulicę Mikołowską, należą do parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa oraz do parafii Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny i św. Maksymiliana Kolbe.

---

Oceń: Ulica Mikołowska w Mysłowicach

---